- Zielona czcionka: teza i nawiązania do niej.
- Czerwona czcionka: analiza przykładów i argumentacja.
Realizacja 1, 476 wyrazów.
Przypadki, w których miłość jest odwzajemniona, przynosi szczęście i spełnienie zdają się być rzadsze niż te, które w jednostkowym uczuciu rodzą tęsknotę, cierpienie i niezaspokojone pragnienia. Czy w istocie jest tak, że gorące uczucia częściej przynoszą ból i zawód, czy może odnosimy takie wrażenie, ponieważ to literatura preferuje tego typu sytuacje? Mnogość przykładów nieszczęśliwej miłości w literaturze nie jest przypadkowa. Jest ona źródłem nauki o naturze człowieka – ma pokazać, że warto kochać pomimo ryzyka, z jakim się to wiąże, ponieważ życie w dążeniu do ideału nawet najtrudniejszą drogą jest zawsze bardziej wartościowe, niż tchórzliwa rezygnacja.
W „Dziadach” cz. IV Adam Mickiewicz ustami Pustelnika głosi, że „Kto miłości nie zna, ten żyje szczęśliwy”. Nie analizuje on jednak natury tego szczęścia, a jest ono powierzchowne i pozbawione uniwersalnej wartości. Jest to szczęście ślepca, który dryfuje na powierzchni życia, bojąc się zanurkować głębiej. Pustelnik wycierpiał wiele, lecz cierpienie to przecież uczucie na wskroś ludzkie, zbliżające do idei człowieczeństwa. Pomimo klęski, którą poniósł, jego życie było pogonią za ideałem, a więc było dynamiczne i głębokie. Jak pisze francuski egzystencjalista Jean Paul Sartre, każdy człowiek musi mieć w sobie element ideału – nicości (ideał jest nim tak długo, aż nie zostanie urzeczywistniony). Wypełnienie całej pustki, jaką w ludzkiej duszy stanowią niespełnione pragnienia, równa się, wg Sartre’a, reifikacji jednostki. Wynika z tego, że miłość w życiu Pustelnika była właśnie tą fundamentalną wartością, stanowiącą o jego człowieczeństwie.
Podobny przykład daje nam Goethe w „Cierpieniach młodego Wertera”. Historia tytułowego bohatera kończy się najgorszą tragedią – samobójstwem, jednak każdy, kto zechce poświęcić chwilkę na refleksję nad jego życiem dostrzeże, że miłość, którą zapałał do pięknej Lotty, na krótką chwilę nadała sens jego życiu i pozwoliła przestać błądzić we mgle nieskrystalizowanych dążeń.
Bolesław Prus w „Lalce” przedstawia bohatera nauczonego kochać jak romantyk, miłością wyidealizowaną i wyniesioną na piedestały. Stanisław Wokulski przełamuje krąg rutyny swojego życia decyzją, że poświęci wszystko, aby zaskarbić sobie uczucie Izabeli Łęckiej. Niestety, przerwanie tego cyklu, jak pisał William Butler Jeats w „Wizji”, rodzi chaos, z którego wyłonić mogą się zarówno dobro, jak i zło. W przypadku Wokulskiego obiekt jego uwielbienia okazuje się być daleki romantycznemu ideałowi, a droga samego zalotnika prowadzi do upadku. Mimo to uczucie, jakie żywił do Izabeli Łęckiej, otworzyło mu drogę do wielu doświadczeń i bez wątpienia wzbogaciło doświadczanie własnego człowieczeństwa.
Wszyscy trzej przywołani bohaterowie przeżyli miłość, która zrodziła cierpienie i poprowadziła ich do klęski. Mimo pesymistycznego wydźwięku tych historii, dostrzec można, że dotychczas spokojna tafla ich życia została zmącona, ale warto było kochać, aby poznać prawdziwe oblicze ludzkiej natury, która łączy w sobie wzloty i upadki. Szymborska w swoim „Prospekcie” ostrzega przed ucieczką od cierpienia, które stanowi nieodłączną część nas samych. Parafrazując słowa filozofa szkoły transcendentalistów, Henry’ego Davida Thoreau – lepiej wyciągnąć z życia wszystko, co ma nam ono do zaoferowania, razem z jego światłem i cieniem, niż w godzinie śmierci zrozumieć, że to, co nazywaliśmy życiem, wcale nim nie było. (zapis oryginalny)
Realizacja 2, 659 wyrazów.
Miłość od zawsze była uważana za jedno z najpiękniejszych uczuć, które człowiek może przeżyć w czasie swojej wędrówki życia. Opiewana już w Biblii jako „… cierpliwa (…) łaskawa” i nigdy nieustająca, także dzisiaj dla wielu jest jedyną drogą do szczęścia. Jednak nie daje ona gwarancji uniknienia rozpaczy i trudności, a nawet może stać się ich źródłem. Uważam więc, iż nie wolno kochać, jeżeli miłość oznacza ryzyko cierpienia. Bowiem zgodnie z filozofią epikureizmu, istotą naszej egzystencji jest osiągnięcie szczęścia, co możliwe jest poprzez pozbycie się negatywnych uczuć.
Po pierwsze, we fragmencie „Dziadów cz. IV” Adama Mickiewicza miłość została ukazana jako niszcząca siła, która, jak mówi Pustelnik, odbiera szczęście: „kto miłości nie zna, ten żyje szczęśliwy”. „Kochający” pozbawiony zostaje również spokoju ducha i jego dnie wypełnione są tęsknotą. Bohaterowi pociechy nie dodaje także wsparcie Księdza, ponieważ zakochany nie ma już nadziei na lepsze jutro. Niemożliwe dla niego jest zapomnienie o ukochanej, mimo że wie, iż nie będzie mu dane połączyć się z nią w doczesności. Poza tym Pustelnik jedyny koniec swojego cierpienia dostrzega w śmierci: „(…) Chyba śmiercią bole się ukoją (…)”. Miłość odbiera mu nie tylko radość, ale przede wszystkim chęć życia – pragnie on bowiem popełnić samobójstwo. Przez nieszczęście, którego doświadcza, zostaje wyalienowany, nie jest rozumiany przez Księdza. Swoją miłość postrzega jako karę, gdyż jego kochanka: „cudzym przykuta pierścieniem”. Z kolei o swoje cierpienie oskarża literaturę romantyczną, która oderwała go od życia i stworzyła w jego wyobraźni obraz idealnej kochanki. Zmieniła jego światopogląd i postanowił „sięgać tam, gdzie rozum nie sięga”. I mimo że w końcu odnalazł miłość swego życia, ścieżki labiryntów ich życia rozeszły się i bohater utracił ją na wieki. Pustelnik dostrzega, iż miłość nie jest warta cierpienia, które nie sposób uleczyć.
Z kolei Juliusz Słowacki w swoim dramacie „Kordian” również przedstawia motyw cierpienia z miłości. Tytułowy bohater już w wieku 15 lat poznaje smak rozczarowania, rozpaczy, którego źródłem jest jego nieodwzajemnionego uwielbienia do starszej od niego Laury. Jego niewinne, czyste uczucie zostaje odrzucone, dziewczyna traktuje go bowiem z matczyną troską połączoną z ironią. Przez to młodzieniec nie widzi sensu swej egzystencji, jest dotknięty chorobą wieku i dokonuje nieudanego zamach na swoje życie. W późniejszych latach życia spotyka się z rozczarowaniem. Podczas pobytu we Włoszech, ma romans z Wiolettą, jednak próżność kobiety uświadamia mu, iż nie warto kochać, bowiem na świecie nie istnieją bezinteresowne uczucia. Miłość dla tego romantyka jest źródłem cierpienia, które odbiera mu szczęście młodości.
Ponadto również Stanisław Wokulski z powieści Bolesława Prusa pt. „Lalka” jest przykładem na to, iż cierpienie odbiera sens i wartość miłości. Ów bohater od pierwszego wejrzenia zakochał się w pięknej arystokratce – Izabeli Łęckiej. Aby zdobyć jej względy kupiec wzbogacił się i wspierał jej rodzinę finansowo – poprzez wykupienie serwisu, przeznaczanie pokaźnych sum na zbiórki w kościele, a także zakupienie ich kamienicy za wygórowaną cenę. Niestety, Izabela była obojętna na jego zaloty, a zainteresowanie wzbudzało w niej jedynie bogactwo Wokulskiego. Po licznych staraniach, kobieta w końcu zgodziła się na zaręczyny. Jednak w czasie podróży pociągiem, gdy Izabela rozmawiała po angielsku ze swoim kuzynem Starskim o ich intymnym zbliżeniu i zgubieniu podarunku od Wokulskiego, ten nie wytrzymał, jego serce zostało rozdarte. Postanowił opuścić pojazd i żegnając się z Izabelą po angielsku, pokazał, iż rozumiał całą konwersację. W tym momencie życie Wokulskiego straciło sens – na początku próbował popełnić samobójstwo, kładąc się na torach kolejowych, jednak uratował go Wysocki. Mężczyzna pogrążył się w apatii, nie chciał wychodzić z domu, nie odnajdował szczęścia w dawnych lekturach, które oskarżał, szczególnie dzieła Mickiewicza, o swoje cierpienie. Nie potrafił cieszyć się rozmowami z przyjaciółmi – Rzeckim, Szumanem. Miłość przyniosła mu cierpienie, które uśmierciło jego duszę. Zagadką pozostają także, jego przyszłe losy, które nie wykluczają popełnienia samobójstwa przy wysadzeniu zamku w Zasławiu.
Podsumowując, sądzę, że uczucie miłości nie jest warte i nie rekompensuje cierpienia, którego często jest źródłem. Ukazują to przykłady bohaterów: „Dziadów” cz. IV, „Kordiana” oraz „Lalki”. Szczęście jest bowiem najistotniejszym celem, Itaką naszej doczesnej podróży. A miłość, która przynosi cierpienie, odbiera radość i pozbawia sensu „ten prezent”, jakim jest życie.
Źródło: CKE
Matura 2018 rozprawka problemowa przykłady
Matura 2017 rozprawka problemowa przykłady
Matura 2016 rozprawka problemowa przykłady
Dziękuję za poradnik 😉