• Wybrano Temat 1. matur pp z racji popularności tego zadania – większość maturzystów je podejmuje.
• Arkusz maturalny zawiera fragment tekstu literackiego mieszczącego się zwykle na jednej stronie A4.
• Średnia liczba: wyrazów 598 i 3232 znaków bez spacji zwraca uwagę na konieczność doskonalenia umiejętności czytania – czytania ze zrozumieniem także.
• Oznaczone w kolumnie “g” trendy oznaczają każdorazowo dłuższy lub krótszy tekst w stosunku do poprzedniej matury. Średnio trend rosnący przeważa nad malejącym.
• Najdłuższy do przeczytania tekst mieli maturzyści w 2014 r. za sprawą fragmentu “Potopu” zajmującego około 3 stron w arkuszu.
• W nowej maturze (2015) pojawiło się polecenie odwołania się do całej powieści, chodziło o “Lalkę”, co utrudniło pisanie. W związku z tym: kolejne matury mogą lub będą sprawdzać nie tylko umiejętność wypowiadania się w formie rozprawki, ale też znajomość lektur oznaczonych w kanonie gwiazdką.
• W nowej maturze od 2015 r. dominuje epika, która od 2005 r. była obecna na maturze sześciokrotnie, dramat pięciokrotnie i liryka trzykrotnie.
• W nowej maturze Temat 2. będzie zawsze dotyczył liryki (rozprawka: interpretacja tekstu poetyckiego), zatem w Temacie 1. zapewne się już nie znajdzie.

Im więcej wyrazów, czyli im dłuższy tekst, tym matura teoretycznie jest łatwiejsza, bo tekst pomaga w pisaniu – streszczamy, charakteryzujemy – ale też łatwiej się pogubić lub nie zdążyć doczytać całości: świadomie lub nieświadomie.

Najczęściej na maturze pojawiała się powieść, reprezentując epikę. Jej fragmenty analizowali maturzyści czternaście razy. Przeważała powieść obyczajowa, ale oprócz niej analizowano fragmenty powieści psychologicznej, politycznej i historycznej. Dziewięć razy pojawiał się dramat, najczęściej w swojej romantycznej odmianie pod postacią “Dziadów” Adama Mickiewicza, ale też szekspirowski i komedia Moliera.

Wiersz, w różnej formie: jako dzieło do porównania z innym lub samodzielnie do analizy był na maturze 8 razy. Od 2015 roku poezja pojawia się już obowiązkowo w jednym z zadań otwartych dla wybierających rozprawkę interpretacyjną.

Wnioski? Jak by nie analizować i przewidywać tematy maturalne na przyszłość, jedno jest pewne: warto znać kanon lektur oznaczonych gwiazdką w spisie lektur szkoły średniej.

Romantyzm, pozytywizm, XX wiek to najpopularniejsze do tej pory epoki literackie na maturze. Warto znać lektury z tych okresów i teorię literacką. Wiedza ta może wspomóc analizę autora. Rozprawka będzie bardziej wartościowa, jeśli spojrzysz na utwór poprzez pryzmat głównych haseł i filozofii epoki – zobacz: epoki literackie w tabeli.