W średniowiecznym kręgu śmierci

Polecenia

1. Odpowiedz, na jakie zjawisko charakterystyczne dla epok literackich wskazuje autor w akapicie 1.
2. Wymień wskazane przez autora przyczyny popularności tematyki związanej ze śmiercią.
3. Wyjaśnij, jak tłumaczono klęski żywiołowe i jak próbowano ich uniknąć. (akapit 2.)
4. Wymień trzy zjawiska związane z „morową śmiercią”, które podkreśla autor artykułu.
5. Na jaką, oprócz zarazy, przyczynę masowego umierania w średniowieczu wskazuje autor? Przedstaw skutki tego zjawiska.
6. Wymień cztery powody stałej obecności śmierci w życiu codziennym Europejczyków późnego średniowiecza. (akapit 6.)
7. Akapit 6. jest podsumowaniem. Wynotuj wnioski, które zostały w nim zawarte.
8. Wyodrębnij w tekście całości treściowe i nadaj im tytuły.
9. Podaj trzy przykłady z tekstu, wskazujące na to, że artykuł jest napisany stylem naukowym.

Odpowiedzi

1. W każdej epoce pojawiają się tematy (motywy), które we wcześniejszych nie byty zauważane, natomiast stają się aktualnym problemem pod wpływem warunków społeczno-politycznych oraz panującej religii i filozofii.
2. źródła popularności tematyki związanej ze śmiercią to: klęski żywiołowe, zarazy i stanowiący ich konsekwencję głód oraz wojny. Czynniki te nie pozwalały ludziom wspomnianego czasu zapomnieć o stałej obecności śmierci.
3. Klęski żywiołowe tłumaczono gniewem Bożym i usiłowano przeciwstawiać się im błaganiem Boga o litość.
4. Zjawiska związane z „morową śmiercią” to: głód, prowadzący do zgłaszania się mas chłopstwa na wyprawy krzyżowe, masowość umierania, oswojenie się z widokiem śmierci.
5. Drugą przyczyną masowego umierania byty wojny.
6. Cztery powody obecności śmierci w życiu Europejczyków:
   1. zaraza,
   2. głód,
   3. wojna,
   4. publiczne egzekucje.
7. Wnioski: człowiek średniowiecza byt oswojony z widokiem śmierci, ludzie chętnie uczestniczyli w publicznych egzekucjach, traktując je jak rodzaj rozrywki, widmo śmierci zaprzątało nieustannie myśli ludzkie i stawało się tematem rozmów.
8. Całości treściowe, np.:
   1. Przyczyny obecności nowych tematów w literaturze,
   2. Klęski żywiołowe u schyłku średniowiecza,
   3. Zarazy i ich konsekwencje,
   4. Wojny,
   5. Człowiek średniowiecza wobec śmierci.
9. Styl naukowy:
   1. podawanie konkretnych danych, np. liczby ofiar zarazy, daty, miejsca,
   2. wyrazy i związki frazeologiczne o charakterze naukowym: gatunki, odmiany gatunkowe, warunki społeczno-polityczne,
   3. konstrukcje składniowe typu: W Krakowie, wedle ówczesnych zapisków…, Spróbujmy tutaj dać odpowiedź…, dla zobrazowania podajmy kilka liczb….