Polecenia
- Jaki obraz świata przedstawia akapit 1.?
- W akapicie 1. znajdują się dwa porównania. Wypisz je i wyjaśnij ich funkcję.
- Wymień sześć opisanych w 2. akapicie procesów, które poprzedziły powstanie starożytnej Grecji.
- W 3. akapicie użyte zostało słowo unieśmiertelniona. Wyjaśnij za pomocą synonimu, co ono oznacza.
- W jakim celu autor tekstu przywołuje fragment mitu o Europie, cytując wersję poety Owidiusza?
- Porównaj obraz przedstawiający Europę na byku z poetyckim opisem jej porwania w akapicie 4. Na czym polegają podobieństwa wersji literackiej i malarskiej? Jakimi środkami posłużył się poeta, a jakimi malarz, aby wyrazić dramatyczność sceny?
- W jaki sposób mit o Europie wyjaśnia Herodot? Odpowiedz, unikając cytowania tekstu
- Wyjaśnij, jaka opowieść tłumaczy pojawienie się w Grecji pisma.
- Dlaczego użyte w 9. akapicie słowo Nieznane zostało zapisane wielką literą?
- Na podstawie akapitów 6. i 7. wyjaśnij zjawisko, które tłumaczy mit o Europie.
- Który fragment tekstu nawiązuje do artystycznych wyobrażeń porwania Europy?
Odpowiedzi
- Świat nie miał nazwy, stanowił połączenie oceanów, mórz i lądów o nieokreślonych kształtach, od północy pokrytych lodową czapą.
- „osadzony na froncie masy lądu niby rzeźbiona figura na dziobie okrętu” – porównanie pierwotnej postaci świata do okrętu ma na celu przybliżenie tej wizji do obrazów kojarzących się z kulturą żeglarską starożytnej Grecji, krainy, w której żegluga stanowiła ważny element egzystencji.
„czapa lodowa pokrywała morze i ląd, rosnąc i kurcząc się na przemian na przestrzeni stuleci jak monstrualna, zlodowaciała meduza” – obrazowe porównanie z jednej strony unaocznia stan lądów i oceanów w ciągu początkowych stuleci kształtowania się kontynentu europejskiego, z drugiej odnosi się do przyrodniczych doświadczeń ludzi, związanych z basenem Morza Śródziemnego, dla których meduza stanowiła powszednie zjawisko.
- Procesy poprzedzające powstanie kultury starożytnej Grecji:
a) wtargnięcie Hellenów trzema falami w głąb kontynentu,
b) opanowanie wybrzeża Morza Egejskiego,
c) podbicie lokalnych plemion,
d) zmieszanie się z nimi,
e) rozprzestrzenianie się na tysiące wysp,
f) wchłonięcie kultury głównego lądu i Krety.
- „Unieśmiertelniona” – utrwalona na wieki, na zawsze.
- Przywołanie Owidiusza to odwołanie do literackiego autorytetu, ukazanie funkcjonowania mitu w znaczących tekstach literackich.
- Zarówno w wersji literackiej, jak i malarskiej autorzy pokazują ten sam motyw – Europę porwana przez Zeusa przemienionego w byka. Bohaterami sceny są księżniczka Europa i śnieżnobiały byk, unoszący ją na swym grzbiecie.
- Środki użyte w tekście literackim to epitety: „niewinna księżniczka”, „śnieżnobiały byk”; w akapicie 4. czasowniki występują w czasie przeszłym, w 5. czas zmienia się na teraźniejszy, co wzmaga dramatyzm sceny, przybliża ją czytelnikowi. Środki malarskie to barwy: biały byk i jasne ciało Europy ukazane zostały na tle mglistego pejzażu, zrywający się do biegu byk wyraża dynamikę sceny i dramatyzm porwania. Kompozycja obrazu podkreśla dynamikę, Europa i byk znajdują się w ruchu, na tle statycznego pejzażu.
- Według Herodota porwanie Europy, zawarte w greckim micie, było jedynie jednym z wielu tego typu incydentów, które zdarzały się podczas wojen, wybuchających z powodu porywania kobiet.
- W świetle mitycznej opowieści o Europie pojawienie się w Grecji pisma zostało wyjaśnione tym, że Zeus porywając swą ofiarę z wybrzeży Fenicji i uwożąc ją na Kretę, spowodował poszukiwanie Europy przez jej brata Kadmosa, który przemierzając świat, przeniósł pismo ze starszej cywilizacyjnie Azji do Grecji.
- „Nieznane” oznacza przyszłą cywilizację europejską z jej różnorodnością i wielostronnością oraz ogromnym znaczeniem kulturowym.
- Mit o Europie, na podstawie częstego zjawiska porywania nowej kultury.
- Nawiązania do artystycznych wyobrażeń porwania Europy znajdują się w akapitach 4. (literatura) i 6. (malarstwo).