- Postawienie jakiegokolwiek ZI na początku wiersza.
- Brak ZI (głównie: kropki, wykrzyknika, pytajnika) na końcu wypowiedzenia pojedynczego lub złożonego.
- Pominięcie przecinka w wypowiedzeniu złożonym, w którym części składowe są połączone bezpośrednio:
- (!) On idzie do kina [ ] ja zostaję w domu.
- (!) Nie uważał na lekcji [ ] teraz ma za dużo pracy.
- Pominięcie przecinka w wypowiedzeniu złożonym podrzędnie – przed spójnikiem (również z przyimkiem), zaimkiem, a także przed częścią nadrzędną:
- (!) Idź tam [ ] dokąd ci każą.
- (!) Nie wiem [ ] co robić.
- (!) Ponieważ jest chory [ ] pozostał w domu.
- (!) Dostał rower [ ] o jakim marzył.
- Pominięcie przecinka przed imiesłowem zakończonym na -ąc, -szy:
- (!) Szedł [ ] kulejąc.
- (!) Męczysz wzrok [ ] patrząc z bliska w telewizor.
- (!) Odpocząwszy [ ] zabrał się do pracy.
- Pominięcie pierwszego przecinka (lub obu) w wypowiedzeniu złożonym podrzędnie z częścią składową wplecioną (z tzw. zdaniem albo wyrażeniem wtrąconym):
- (!) Auto [ ] które oglądał, było za drogie.
- (!) Auto [ ] które oglądał [ ] było za drogie.
- W wypowiedzeniu złożonym współrzędnie – pominięcie przecinka przed spójnikami przeciwstawnymi, wynikowymi, synonimicznymi (czyli włącznymi), np. ale, lecz, jednak; więc, dlatego; czyli, to jest, to znaczy, a także postawienie przecinka przed spójnikami łącznymi, rozłącznymi, wyłączającymi, np. i, oraz; albo, lub, ani, ni. Te same przepisy obowiązują w wypowiedzeniu pojedynczym – między składnikami połączonymi spójnikami.
- (!) Miłe złego początki [ ] lecz koniec żałosny.
- (!) Ma zbyt mało czasu [ ] więc się spieszy.
- (!) Przyjdę jutro [ ] czyli oczekuj mnie w sobotę.
- (!) Robi błędy [,] i nie przyznaje się do nich.
- (!) Nie napisał pracy [,] ani nie odpoczął.
- (!) Wyjedzie pojutrze [,] albo dopiero ruszy w przyszłym tygodniu.
- (!) Ubiera się skromnie [ ] ale elegancko.
- (!) Pisze piórem [,] i długopisem.
- Pominięcie przecinka w zdaniu złożonym porównawczym:
- (!) Jest mądrzejszy [ ] niż myślałem.
- Postawienie dwukropka, przecinka lub średnika po skrócie, po którym należy postawić kropkę; także po takim skrócie, po którym kropki się nie stawia:
- (!) np[:], prof[;], itd[,], zamiast: np., prof., itd.
- (!) nr[:], wg[;], dr[,], zamiast: nr, wg, dr
- Brak kropki po skrócie, po którym należy ją postawić, lub postawienie kropki po skrócie, po którym jej się nie stawia:
- (!) np[ ] prof[ ] cdn[ ], zamiast: np., prof., cdn.
- (!) mgr[.], nr[.], wg[.], zł[.], sin[.], zamiast: mgr, nr, wg, zł, sin
- Brak przecinka między jednorodnymi (równorzędnymi) składnikami (częściami zdania) szeregu, którego części składowe nie są połączone spójnikami, a także brak przecinka między składnikami powtórzonymi:
- (!) Polacy[ ] Niemcy[ ] Ukraińcy poznają się coraz lepiej.
- (!) Kupiła w sklepie mąkę[ ] cukier oraz inne produkty.
- (!) Ona jest piękna[ ] fascynująca[ ] niedostępna.
- (!) Pracowity[ ] spokojny uczeń powinien być lubiany.
- (!) Opowiadała o wszystkim długo[ ] długo.
- (!) Złapał wielką[ ] wielką rybę.
- Brak dwukropka przed przytoczeniem cudzych lub własnych słów:
- (!) Pamiętamy zalecenie Mickiewicza[ ] „Mierz siły na zamiary”.
- (!) Adam Asnyk słusznie zauważył[ ] „Tacy poeci, jaka jest publiczność!”.
- Brak dwukropka przy wymienianiu tytułu dzieła, nazwy, terminu, jeżeli nie są one w tekście w inny sposób wyróżnione (np. kursywą czy cudzysłowem):
- (!) Kilkakrotnie czytał powieści Sienkiewicza[ ] Potop, Ogniem i mieczem, Pana Wołodyjowskiego, Krzyżaków.
- (!) Wyraz[ ] nauka jest wyrazem polskim, a nie obcym.
- Brak myślnika (otwierającego i zamykającego), ujmującego wyrazy lub wypowiedzenia wtrącone. Uwaga: tę samą funkcję pełnią nawiasy albo przecinki.
- (!) Twoje dowcipy[ ] wybacz[ ] wcale mnie nie bawią.
- (!) Nasza szkoła[ ] ta nowa[ ] jest najładniejsza w mieście.
- Brak myślników (lub myślnika), wydzielających człony wtrącone w cytowany tekst oraz tekst odautorski w partiach dialogowych.
- (!) O ile chodzi o pochodzenie wyrazu chłop[ ] pisze Witold Doroszewski[ ] to pierwotnie była to nazwa człowieka niewolnego.
- (!) Litwo, uroczy kraju, kochanko Polaków[ ] pisał Stanisław Wyspiański.
- Brak cudzysłowu w tytułach publikacji, cytowanych wyrazach, zdaniach i wyrażeniach, jeżeli nie są one wyróżnione inaczej (np. kursywą):
- (!) Przeczytał artykuł Adama Grzeszaka pt. [ ] Iwan i gazrurka[ ], zamieszczony w [ ] Polityce[ ].
- (!) [ ] Piłeś, nie jedź! Jedziesz, nie pij![ ] – to hasło obowiązujące każdego kierowcę.
|
- Błędy w zastosowaniu średnika, myślnika, wielokropka, cudzysłowu, nawiasu, dwukropka – niewymienione wśród błędów rażących.
- Brak wielokropka na końcu wypowiedzenia, wyrażenia lub wyrazu.
- Błędy w stawianiu ZI na końcu takiego wypowiedzenia, po którym powinny (mogą) wystąpić dwa różne znaki, np. pytajnik i wykrzyknik, nawias i znaki emocjonalno-znaczeniowe (pytajnik, wykrzyknik, wielokropek), nawias i znaki dzielące (przecinek, średnik, myślnik, kropka), cudzysłów i kropka.
- Pominięcie przecinka przed powtórzonym spójnikiem (w wypowiedzeniu złożonym lub w wypowiedzeniu pojedynczym):
- (!) Albo odrobisz lekcje[ ] albo będziesz miał kłopoty w szkole.
- (!) Chce dostać i rower[ ] i komputer.
- Pominięcie drugiego przecinka w wypowiedzeniu z członem wplecionym (wtrąconym):
- (!) Ławka, na której siedział[ ] zaraz się zepsuła.
- (!) Kilkoro uczniów, np. Magda, Janek i Marek[ ] zachowywało się nieznośnie.
- Pominięcie przecinka w pytaniach rozłącznych z powtórzoną partykułą czy albo postawienie przecinka w takiej konstrukcji przed pojedynczym czy:
- (!) Czy iść do szkoły[ ] czy zostać w domu?
- (!) Iść do szkoły[,] czy zostać w domu?
- Postawienie przecinka przed powtórzonym spójnikiem współrzędnym w wypowiedzeniu, w którym spójnik taki występuje między członami nierównorzędnymi (dwa zdania i dwie części zdania):
- (!) Chwycił karabin i wystrzelił szybko[,] i celnie.
- (!) Zostaniemy po południu w domu lub pójdziemy do kina[,] lub do cyrku.
- Postawienie przecinka w porównaniach (wyrażeniach porównawczych) – przed wyrazem jak (jakby, niby, niż itp.):
- (!) On jest zdrów[,] jak rydz.
- (!) Magda jest zdolniejsza[,] niż Piotr.
- Błędy interpunkcyjne w różnego typu dopowiedzeniach, wtrąceniach, użyciach wołacza.
- Pominięcie kropki po inicjałach:
- Błędne zastosowanie kropki w wyliczeniach, w tytułach książek, czasopism, rozdziałów itp.
- Postawienie znaku zapytania na końcu wypowiedzenia złożonego podrzędnie, w którym zdaniem pytającym jest część podrzędna (i to bez względu na szyk obu części składowych). Na końcu wypowiedzenia powinna tu stać kropka.
- (!) Wiemy, jak to mamy zapisać[?]
- (!) Jak to trzeba było zapisać, nikt dokładnie nie wiedział[?]
- Błędne zapisy skrótów podwojonych i wieloliterowych:
- (!) pp p.p. – zamiast: pp. (= państwo)
- (!) oo o.o. – zamiast: oo. (= ojcowie, np. jezuici)
- (!) dr.dr. prof prof – zamiast: dr dr (= doktorowie), prof.prof. (= profesorowie)
- Błędne zapisy daty oraz wyrażeń typu: przed naszą erą, naszej ery, Anno Domini.
- Błędne zapisy liczebników porządkowych oznaczonych cyfrą.
- Postawienie kropki po literach w skrótowcach zapisywanych wielkimi literami:
- (!) U.W., P.A.N., zamiast: UW, PAN (= Uniwersytet Warszawski, Polska Akademia Nauk)
|
